Συναντηθήκαμε όλοι μαζί

μετά από τόσο καιρό

Τίποτε δεν υπήρξε

που να μην έγινε από τότε

τίποτε δε γλίτωσε από

το βουητό του ανέμου:

τα δάκρυα μιας κομμένης φλέβας,

ένας τυφλός καθρέφτης,

μια βαθιά ρυτίδα

στο μέτωπο…

Ήμασταν πάλι όλοι μαζί…

Περάσαμε έρποντας

τη ζάλη των συγκινήσεων

Καταθέσαμε

τα διαπιστευτήριά μας

Άλλος τη μέγγενη

μιας χαμένης αθωότητας

Άλλος τα ερείπια

μεγαλοπρεπών οικοδομών,

και οδοφραγμάτων.

Μια χάσκουσα προσδοκία

με ζήλο τεμαχισμένη

σε χειρουργικό τραπέζι.

Κάποιος ντύθηκε

την κρύα γαλήνη των αγαλμάτων

λαξεύοντας μάταια

την πέτρα της Υποταγής…

Και γω τους κοίταζα

ψηλαφώντας τα χνάρια

της όποιας δοκιμασίας

απωθώντας διακριτικά

τα εύσημα ματαιότητας.

Τίποτα πια δεν έβλεπα

Τίποτα πια δεν είχα

Λίγους στίχους σκόρπιους μόνο

Λόγια – αντιβιώσεις

για «μνησιπήμονες πόνους»

αντίδοτα

για το κλινήρες βλέμμα μου

που αναστάτωνε τη συγκίνηση των άλλων.

«Λυπάμαι που δεν έφτασα στο τέλος μαζί σας», είπα.

«με πρόλαβε η Μέδουσα και

στοίχειωσε τα μάτια μου

να βλέπω Εκείνη να φεύγει,

να τη βλέπω να φεύγει».

Αυτοί αναχώρησαν πάλι

χωρίς απαιτήσεις

χωρίς αποχαιρετισμούς

δωρίζοντάς μου

γυάλινα βλέμματα

λυγμικές ενατενήσεις

Πάθη και εμπειρίες…

Τίποτα…

Ότι είχα να δω το είδα,

Ότι είχα να ζήσω το έζησα:

να βλέπω Εκείνη να φεύγει

να τη βλέπω να φεύγει.

………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………

Ο Έ. ήταν εκεί επειδή πίστευε σ’ αυτό που έκανε κι ότι κάτι θα γινόταν. Την εξέγερση τη ζούσε, τον έθρεφε, πήγαινε μαζί της χέρι-χέρι, που όμως; Εγώ ήμουν εκεί γιατί δεν είχα τίποτε να χάσω, μόνο να ξεχάσω. Και τώρα τρέχαμε δίπλα δίπλα. Τρέχαμε στο πουθενά να ξεφύγουμε από αυτούς που θαρρείς έρχονταν από παντού. Εμείς οι λίγοι τελευταίοι. Γύρω μας φλεγόμενοι κάδοι σκουπιδιών και σακατεμένα αυτοκίνητα. «Αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε εμείς, πως θα λάμψουν τα σκοτάδια…» μας διάβαζε πριν λίγο καιρό η Χ. Την είδα κι αυτή νωρίτερα να πέφτει μπροστά στην ανατολική είσοδο. Έκανε μια στροφή γύρω από τον εαυτό της. Και έπεσε. Έτσι απλά. Δε μπορούσα να δω το πρόσωπό της. Και τώρα παλεύω να ξεφύγω μακριά απ’ τις φωτιές, να χαθώ στα σκότη, εκεί που δε μπορούν να μας βρουν. Ψέματα. Είναι παντού, βγαίνουν μέσα από τη νύχτα. Βρικόλακες. Και εμείς, σκιές που τρέχουμε στο πουθενά, ουρλιαχτά, ένα κορίτσι που εκλιπαρεί «μη με χτυπάτε, μη με χτυπ…», ξερός γδούπος, μουδιάζω με μια αλλόκοτη ευτυχία που δε χτυπούσαν εμένα, βρισιές. Δε σταματάω, τρέχω, γύρω μας παρακρατικοί και αστυνόμοι, θωρακισμένοι, φαρμάκι στο στόμα μου, τρέξε, τρέξε, όσο τρέχουμε θα είμαστε καλά, μου μιλάει ο Ε., πυροβολισμοί πάλι, κάπου πολύ κοντά, τα μάτια μου τσούζουν και τρέμω... όσο τρέχω ελπίζω, σκέφτομαι, θέλω να το φωνάξω αλλά δε μπορώ, μόνο λαχανιάζω, γυρίζω να τον δω, ο Έ. άφαντος μέσα στις άγνωστες σκιές. Να φύγω, να φύγω, δε θέλω να με μακελέψουν, τρόμος…Μακρόσυρτα ουρλιαχτά, φωνές, ακούω μια βαριά φωνή σα να βγαίνει από κάποια άβυσσο… βρίζει μονότονα: πουτάνες – πουτάνες, κλάματα… να φύγω… Απόμεινα μόνος. Γυρίζω πίσω, φοβάμαι, δε μπορώ να γυρίσω, να πάω που, τελικά γυρίζω, φτάνω πάλι στη λεωφόρο, φόβος… δεν τον βλέπω, όμως είμαι σίγουρος πια, μέσα στη σχετική ησυχία, το μακελειό έχει μεταφερθεί στα στενά, είμαι σίγουρος, τον αισθάνομαι, ένα κομμάτι σκότους που αναδεύεται, μια σφυριχτή ανάσα, τον σηκώνω με δυσκολία, δε μπορώ να δω το αίμα, μόνο το αισθάνομαι καθώς σκουπίζω τα μάτια του, ακατάληπτα λόγια, κόβω μαχαίρι τη βουβαμάρα μου και μιλάω, μιλάω, του λέω, μόνο να του μιλάω. Δεν υπάρχει κανείς να με βοηθήσει. Μουντές, άψυχες πολυκατοικίες, θαρρείς σε εγκατάλειψη. Ούτε ένα φως. Θαύμα...! Μια ανοιχτή είσοδος. «Μπορείτε να μείνετε μέχρι να περάσει η μπόρα», ψιθυρίζει πνιχτά κάποιος. Μόλις που τον διακρίνω στο κεφαλόσκαλο. «Είναι πληγωμένος», λέω, ριπές σκίζουν τη σιγή πάλι, πάλι, η μορφή χάνεται απότομα…Τι να κάνω, τι να κάνω…να περάσει η μπόρα…θέλω χρόνο και ο χρόνος αδειάζει…Τι ώρα να’ ναι; Βγαίνουμε πάλι έξω. Ο ώμος μου μούσκεμα στο αίμα του Έ…τι σημασία έχει… Η λεωφόρος υγρή και άδεια. Ξεροί, επαναλαμβανόμενοι κρότοι πυροβόλου όπλου που μοιράζει αγγελτήρια θανάτου, φοβάμαι, φοβάμαι. Μη φοβάσαι , μη φοβάσαι του λέω σα να τον προστάζω. Τρεκλίζουμε τοίχο – τοίχο, αστυνομικές αύρες περνούν με τις σειρήνες στη διαπασών, να τρυπούν το κρανίο. Διακρίνω τον κρανοφόρο όρθιο στη θυρίδα με το όπλο, κάνει μια κίνηση, το σηκώνει, δεν είναι δυνατόν, σταματάω και ζαρώνω στον τοίχο κρατώντας πάνω μου τον Έ. Σκεπάζω με τα χέρια τα μάτια μου και γίνομαι ένα μικρό ανυπεράσπιστο παιδί που το τρομάζουν. Το μυαλό μου αδειάζει. Ακούω τους χτύπους της καρδιάς μου…νταπ, νταπ, νταπ…Τα οχήματα περνούν, μια στιγμή, ένα λεπτό, ο χρόνος. Ακούω τον ήχο τους να χάνεται…καμιά πιστολιά… Προσπαθώ να ανοίξω τα μάτια μου, θολά από το βουβό κλάμα. «Εδώ Πολυτεχνείο» σκέφτομαι, «φωνή βοώντος εν τη ερήμω»… Θέλω λίγο νερό και ένα τσιγάρο. Τίποτε άλλο…σα μελλοθάνατος…

Μόνος τον μετέφερα στο νοσοκομείο, έφερναν κι άλλους, πολλούς, έτρεξαν και τον πήραν λιπόθυμο. Δε συνήλθε ποτέ. Ούτε κι εγώ…

Σταθμός 1ος: Ηρώδειο1976 (ή μήπως 1977;) δε θυμάμαι καλά λόγω ηλικίας. Συναυλία Γιάννη Μαρκόπουλου με όλη την αφρόκρεμα τραγουδιών και τραγουδιστών. Η πρώτη μου φορά. Καταλυτική. Πολλά ωραία τραγούδια. Δύο μου έμειναν: «τα λόγια και τα χρόνια» κι όλο το θέατρο να τραγουδάει, το ένα. Το άλλο: Λένγκω, σε απόλυτη σιωπή και στο τέλος δάκρυα και μια ουρανομήκης φωνή, δεν πολυκαταλάβαινα τα λόγια, θα φταίει η λυπητερή μουσική σκέφτηκα. Αργότερα κατάλαβα και τα λόγια και τα δάκρυα…

Εκείνη τη νύχτα ο συνθέτης έγινε ένας μικρός Θεός και οι τραγουδιστές οι άγγελοι -εξάγγελοι κι εγώ ήμουν ήδη πιστός της νέας θρησκείας κι ας μην το είχα καλά καταλάβει ακόμη.

Σταθμός 2ος: Γήπεδο Νέας Σμύρνης καλοκαίρι 1981. Συναυλία Μικρούτσικου – Λοίζου – Λεοντή. Δε θυμάμαι για ποιο λόγο. Δε έχει σημασία. Κανονίσαμε να πάμε μεγάλη παρέα. Πριν φτάσουμε στο γήπεδο τσακωθήκαμε. Για τα κόμματα. Έρχονταν και εκλογές. Οι εκλογές που έφεραν το ΠΑΣΟΚ. Καθόμαστε στο γρασίδι του γηπέδου με το Σταμάτη. Ο Σταμάτης πρώτη φορά χωρίς κοπέλα. Ο λόγος; Ήθελε να κλείσει ραντεβού στη νέα και σχετικά άγνωστη τότε Σοφία Βόσσου.

Σπουδαία συναυλία. Αξέχαστη η Αλεξίου που παίρνει το μικρόφωνο και αναγκάζει τον κόσμο να κάνει ησυχία. Ένα νέο τραγούδι ξεκινάει δειλά δειλά με στίχους δύσκολους, η μελωδία μοιάζει να καραδοκεί, συστρέφεται και αποκαλύπτεται σε ένα ζεϊμπέκικο ρωμαλέο που σαρώνει τα πάντα. Το ερωτικό ή πιρόγα όπως μας έμεινε του Θάνου Μικρούτσικου έγραφε ιστορία και γω ήμουν εκεί. Ο Σταμάτης δεν ήταν.

Σταθμός 3ος: Παναθηναϊκό Στάδιο 1985. Ροκ φεστιβάλ της Αθήνας. Άλλη κατάσταση. Αναθυμιάσεις αλκοόλ και χόρτου, τα μάτια να τσούζουν, εξουθενωτικός ρυθμός και κίνηση. Κόσμος πολύς, όλες οι φυλές. Για πρώτη φορά στην Αθήνα αυθεντικοί Άγγλοι πανκς, Γάλλοι φρικιά και Ιταλοί αναρχικοί. Κλας. Οι στερνές πνοές ενός θρύλου αλλά τι σημασία είχε… Ήταν εκεί. Με το Guns of Brixton μουδιάζει το μυαλό. Deny, English civil war, Rock the Casbah. Η Λένα να στροβιλίζεται σα φίδι. Αισθάνομαι ότι είμαστε έτοιμοι για πόλεμο. Οι Στράνγκλερς, αριστουργηματικά κωλόπαιδα. Ναι ξέρω ήταν και οι Κιούρ. Δεν είχε και τόση σημασία Στο τέλος της τελευταίας μέρας ήταν νομίζω που κάηκε η Αθήνα. Τότε στη στερνή πνοή του πανκ ροκ εν μέσω δακρυγόνων και ξύλου αλύπητου. Θυμάμαι ότι και τα φιλιά στο σκοτάδι είχαν μια γεύση χημικών. Λίγο καιρό μετά οι Κλας διαλύθηκαν και πέρασαν στην αιωνιότητα…

Σταθμός 4ος: Ηρώδειο (και πάλι). 1986. Η Ελένη Καραϊνδρου παρουσιάζει το Μελισσοκόμο και αποσπάσματα από τα άλλα έργα της. Μαζί της ο Νορβηγός σαξοφωνίστας Γιαν Γκαρμπάρεκ. Δεν τον ξέραμε. Εκεί τον μάθαμε. Το πιάνο της Καραϊνδρου να γίνεται το πιο ωραίο καράβι και το ταξίδι συναρπαστικό ,μέσα από ήρεμους κυματισμούς και σκοτεινούς παφλασμούς, και το σαξόφωνο του Γκαρμπάρεκ να στέλνει σήματα μορς στα άστρα. Ήταν η πρώτη μου καίρια επαφή με την «άλλη μουσική» και εκείνο το βράδυ ανακάλυψα ότι οι νότες, η μελωδία μπορούν να αγγίξουν ακόμη πιο βαθιές πτυχές της ύπαρξής μου. Ότι αυτή η μουσική μπορεί να είναι το πρώτο και το τελευταίο αγαθό που μπορώ να έχω και να είναι μόνο για μένα. Άρχιζα το ταξίδι για τα μύχια της ψυχής και ήμουν συγκλονισμένος…

Σταθμός 5ος: ΟΑΚΑ 1988. Συναυλία Διεθνούς Αμνηστίας με Πίτερ Γκάμπριελ, Μπρος Σπρινγκστιν, Στινγκ και Τρέισι Τσάπμαν. 80.000 κόσμος και πολλοί άλλο στο μισό γήπεδο. Αυτοί ήταν οι τυχεροί. Με άδεια από το στρατόπεδο του Ρουφ, ίσα που πρόλαβα να βγάλω τα στρατιωτικά. Εκεί χάθηκα. Μια συναυλία – μαμούθ. Όλοι ήταν καλοί. Η Τσάπμαν, καθηλωτική, μόνη της με μια κιθάρα, είπε κομμάτια από τον ομώνυμο δίσκο της που τώρα πια μάλλον όλοι έχουν ξεχάσει. Ο Στινγκ στην καλύτερή του φάση, μετά το Nothing like the sun, ο Γκάμπριελ, ναι επί τέλους ο Γκάμπριελ, που δε μπόρεσα να τον δω στο Λυκαβηττό ένα χρόνο πριν και ο Σπρινγκστιν, καταιγιστικός, δυναμίτης, ανέβασε μια κοπέλα να χορέψουν το dancing in the dark, λένε ότι το κάνει αυτό σε κάθε συναυλία… Το ροκ των μεγάλων σταδίων, τώρα πια ξέρουμε καλά τι σημαίνει, υπάρχει κάτι το αποξενωτικό και τόσο προβλέψιμο στην ατμόσφαιρα…

Σταθμός 6ος: Λυκαβηττός 1990. Νικ Κέιβ. Τον είχα ξαναδεί. Θα τον έβλεπα και τα επόμενα χρόνια. Όμως τότε ήταν όλα τα λεφτά. Εκείνο το ζεστό βράδυ του Ιουνίου με τον Νίκ και τους bad seeds μόλις μετά την κυκλοφορία του The good son, μια συναυλία συναρπαστική σα βαθύ ερωτικό φιλί. Στην καλύτερή του φάση, βάζει φωτιά στις καρδιές, πρώτη φορά ένιωσα τέτοια σιωπηλή ένταση και στο Ship song έκσταση, είπα πως τώρα μπορώ και χωρίς να ακούσω τίποτε άλλο. Κάτι πρωτόγνωρο γεννιόταν, μια σειρά τραγούδια που με εποίκιζαν, κατοικούσαν μέσα μου, ήταν ο καλλιτέχνης που έδινε την πνοή, ως δημιουργός, δεν ήταν απλά μια συναυλία, ήταν μια πνευματική επιφάνεια…and i’m not afraid to die και ένιωθα έτσι όπως ακριβώς το τραγούδησε ο Κέιβ.

Σταθμός 7ος: Μαλακάσα 18 Ιουνίου 2006.Τόσο κοντά και τόσο μακριά. Ρότζερ Γουότερς. Δηλαδή Πινκ Φλόιντ… όχι, δυστυχώς ή ευτυχώς όχι. Ο Ρότζερ δεν είναι οι Πινκ Φλοιντ ότι κι αν λένε. Έχει όμως την αύρα. Ταλαιπωρία, ταλαιπωρία, ταλαιπωρία. Εντάξει καλος ήταν ο Ρότζερ Γουότερς, καλοί και οι μουσικοί, καλός και ο χώρος. Η σκοτεινιά, το δάσος, τα εφέ, το Νταρκ σάιντ οφ δε μούν ολόκληρο, πιστή απόδοση του δίσκου, δε μπορώ να κάνω κριτική, δε μ’ ενδιαφέρει να ψαχτώ, είναι η μόνη φορά που πήγα σε συναυλία μόνο και μόνο γιατί δε γινόταν να μην είμαι, πήγα αυτοματικά, και εκεί κατάλαβα πως και οι άλλοι κάπως έτσι βρέθηκαν εκεί, περίμεναν να καταμετρήσουν στιγμές και συγκινήσεις, να συγκρίνουν το τώρα με το τότε, να αναμετρήσουν τη μαγική στιγμή του Comfortably numb στο βινύλιο της εφηβείας τους και στο ζωντανό παρόν της κουρασμένης ωριμότητας. Δεν έχει σημασία τι υπερίσχυσε. Και μετά αυτή η παράξενη αίσθηση. Εμείς και ο χρόνος φεύγαμε παρέα αργά αργά από τη Μαλακάσα…

Υπήρξαν κι άλλες συναυλίες. Πολλές. Και θα υπάρξουν κι άλλες στη συνέχεια. Βράδια όμορφα. Jethro Tullστη Ριζούπολη, Διονύσης Σαββόπουλος, και άλλες λιγότερο καλές ή και απογοητευτικές. Ας είναι.

Έχω ένα φίλο που επιμένει πως μόνο οι συναυλίες έχουν σημασία, είναι η αρχή και το τέλος στη μουσική. Ψέμματα. Δεν είναι παρά μόνο οι σταθμοί του ταξιδιού.

Από μικρό παιδί μου άρεσαν τα διαστημικά ταξίδια. Κάποιες μικρολεπτομέρειες τα κατέστησαν αδύνατα - μέχρι στιγμής. Έτσι αφέθηκα στη μουσική να με πάρει από το χέρι μέχρι ψηλά, έξω από τον κόσμο, μ' όλη αυτή τη γοητεία του ταξιδιού. Χρόνια τώρα, σε τακτά διαστήματα, οι πρώιμοι Pink Floyd οδηγούν τις πτήσεις μου με ένα εξαίσιο "Αυλητή στις πύλες του πρωινού" και με κερνούν από "Ένα πιατάκι γεμάτο μυστικά".

Οι Pink Floyd ήταν ο ρεμβασμός. Οι Hawkwind έκαναν τα ταξίδια μου περιπετειώδη και επεισοδιακά: προορισμός η κυριαρχία του Σύμπαντος ("Master of the Universe") μέρα και νύχτα, από γαλαξία σε γαλαξία (Space ritual, Lord of light, 7 by 7, Silver machine...).

Οι Pixies με χόρεψαν τρελή Bossanova σε ένα φλογισμένο πέρασμα από τα διαστημικά μονοπάτια πριν την ανώμαλη προσγείωση αλλά αυτός που έκανε σκοπό της ζωής του την ανύψωση ήταν ο John Coltrane. Μ' αυτόν η ανάταση ήταν πια ολική. Το κορμί και η ψυχή, ως ένα, δεν πατούσαν στο έδαφος και το ταξίδι δεν ήταν τουριστικό ούτε πόλεμος κυριαρχίας άλλά ταξίδι αυτογνωσίας. Out of this world και ο Κολτρέιν το εννοούσε έτσι ακριβώς. Και ακόμα Interstellar space, A love supreme και άλλα πολλά μέχρι την τελική ανάληψή του στους ουρανούς. Τόσα χρόνια και οι space ελεγείες είναι συγκλονιστικές... τόσο ώστε να κάνουν τα ταξίδια στο εσώτερο σύμπαν (της ψυχής) ακόμη καλύτερα...

Ένα κάστρο θ' αρματώσω, ν' ακουμπήσει ο ουρανός

και θα σταθώ στο παραθύρι μοναχός, δυνατός.

Χορεύοντας τη νύχτα ως το φως.

Μ' ένα καράβι θα σαλπάρω για τον ωκεανό

και μες στη μπόρα μες στο σάλο θα σβήσω θα χαθώ.

Χορεύοντας τη νύχτα στο βυθό.

Μές στου κήπου σου το ψέμα θα βρω παρηγοριά

κι από του στήθους σου το αίμα θα φτιάξω φορεσιά.

Χορεύοντας τη νύχτα μακριά.

Ωραία διασκευή του Διονύση στο τραγούδι Dance the night away των Cream. Η παθιασμένη ερμηνεία του ταιριάζει με τη "θύελλα" των στίχων. Από το δίσκο "Το Ξενοδοχείο" (1997)

Θέλω να πω ότι κάθε νύχτα έπρεπε να τα παίζω όλα,

και μάλιστα χωρίς νά' ναι κανείς στην άλλη μεριά

του τραπεζιού - κανείς; αστείοι που είμαστε -

αντίκρυ μου εκεί κάθε νύχτα, στέκεται ο

Θεός, εγώ προσπαθώ να του ξεφύγω, εφευρίσκω

πανουργίες, θανάσιμα αμαρτήματα, κάνω αποτρόπαιες

σκέψεις, αλλά Εκείνος με διεκδικεί ολόκληρο, λυσσάω

που δε μπορώ να βρώ μια υπεκφυγή,

μια διέξοδο...

Ώσπου αρχίζει να ξημερώνει. Ανοίγω τότε το

παράθυρο και άθελά μου χαμογελώ. Ο Θεός, για μια

ακόμα φορά, με κέρδιζε με την καινούργια μέρα του.

Τάσος Λειβαδίτης, Ο τυφλός με τον λύχνο